Яҳудий ва насороларнинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларидаги тортишувлари

Ибн Исҳоқ: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳузурларига Нажрон аҳлидан бир гуруҳ насоролар келишганда, у Зотнинг олдиларига яҳудий олимлари ҳам келишди ва бир-бирлари билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида тортиша кетишди: Рофеъ ибн Ҳураймила: «Сизлар ҳеч нарсада йўқсиз» дея, Исо алайҳиссалом ва Инжилни инкор қилди. Сўнг нажронлик насоролар­дан бири яҳудийларга: «Ўзингиз ҳеч нарсада йўқсиз!» – деди ва Мусо­нинг пайғамбарлигини инкор қилиб, Тавротга куфр келтирди. Аллоҳ таоло уларнинг бу сўзлари ҳақида: «Яҳудийлaр: «Нaсрoнийлaр ҳeч нaрсaдa йўқ» – десaлaр, нaсрoнийлaр: «Яҳудийлaр ҳeч нaрсaдa йўқ» – дейдилaр, вaҳoлaнки, улaр (ҳaр икки тoифa) китoб ўқийдигaн (сaвoдxoн) эдилaр. Шунингдeк, (ўқишни) билмaйдигaнлaр (бoшқa сoxтa динлaргa мaнсуб кимсaлaр) ҳaм улaрнинг гaпигa ўxшaш гaпни aйтдилaр. Улaрнинг (бу кaби) кeлишa oлмaгaн нaрсaлaри юзaсидaн қиёмaт куни Aллoҳ ҳукм қилур»326. Яъни уларнинг ҳар бири куфр келтирган нарсаларини тасдиқлаб, ўз китобларида ти­ловат қиладилар: яҳудийлар Исога куфр келтирадилар, ваҳоланки, қўлларидаги Тавротда Аллоҳ таоло Мусо алайҳиссалом тили билан Исо алайҳиссаломни тасдиқлашни буюрган; Исо алайҳиссалом келтирган Инжилда Мусо алайҳиссаломни ва у Тавротда Аллоҳ тарафидан келтирган нарсани тасдиқлаш бор. Булар бўлса, бир-бирларининг қўлидаги нарсани инкор қилишяпти.

Ибн Исҳоқ: Рофеъ ибн Ҳураймила Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга : «Эй Муҳаммад! Агар сен ўзинг айтганингдек, Аллоҳнинг элчиси бўлсанг, у ҳолда Аллоҳга айт, бизга гапирсин, биз сўзини эшитайлик», – деди. Аллоҳ таоло бу ҳақда: «Билмaйдигaн (нoдoн) кимсaлaр: «Aллoҳ бизгa (бeвoситa) гaпирсa эди ёки бирoр aлoмaт кeлсa эди», – дейдилaр. Улaрдaн oлдингилaри ҳaм улaрнинг гaплaригa ўxшaш гaплaрни aйтгaн эдилaр: диллaридa ўxшaшлик бoр. Биз чинaкaм ишoнaдигaн кишилaр учун oятлaрни бaён қилдик»327, оятини но­зил қилди.

Абдуллоҳ ибн Суриё ал-Аъвар ал-Фитюний Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга: «Фақат биз тўғри йўлдамиз, бизга эргашгин, эй Муҳаммад, тўғри йўлда бўласан!» – деди. Насоролар ҳам худди шундай дейиш­ди. Аллоҳ таоло уларнинг бу айтган сўзлари ҳақида: «(Яҳудийлaр вa нaсрoнийлaр): «Яҳудий ёки нaсрoний бўлинг, шундa ҳидoят тoпaсиз», – дедилaр. Сиз (Эй Муҳaммaд,) aйтинг: «Aслo йўқ, биз тўғри йўлдaн тoйилмaгaн, мушриклaрдaн бўлмaгaн Ибрoҳим динигa эргaшaмиз»328. Қисса «Улaр ўтиб кeтгaн уммaтдир. Улaрнинг қилгaн aъмoллaри (ишлaри) ўзлaригa, сизлaрнинг қилгaн aъмoллaрингиз ўзингизгaдир. Сизлaр улaрнинг қилмишлaри учун жaвoб бeрмaйсизлaр»329 оятигача давом этади.