Зотирриқоъ ғазоти
Бу ғазотнинг «Зотирриқоъ» деб номланиши нима учун бўлгани ҳақида уламолар икки хил фикр айтганлар. Аввало, «Зотирриқоъ» дегани луғатда «ямоқ эгаси», деган маънони билдиришини айтиб ўтмоғимиз лозим. Ғазотнинг бу ном ила номланиши ҳам худди шу омилдан келиб чиқади. Ўша ғазотда ишлатилган байроқларда ямоқ борлигидан шу ном машҳур бўлган, дейди баъзи тарихчиларимиз. Бошқалари эса бу ғазотда иштирокчилар оёқларига йиртиқ латталарни боғлаб олганлари учун шундоқ аталган, дейди. Бу ғазот учинчи ҳижрий сананинг жумадул охира ойида бўлган. Ғатафонлик бани Миҳроб ва бани Саълабаларга қарши қаратилган бу ғазотда мусулмонлардан тўрт юз жангчи иштирок этган. Ушбу юришни уюштиришдан асосий мақсад Биъри Маъунада қатл қилинган етмишта саҳобийнинг ўчини олиш, душманга мусулмонлар кучи борлигини кўрсатиб қўйиш эди. Ғатафонликлар ҳам жуда кўп одам тўплаган эдилар. Икки томон бир-бирини қўрқитиш учун баъзи бир ҳаракатлар қилдилар-у, аммо уруш бўлмади. Мусулмонлар душман билан юзма-юз турган ушбу ғазотда Аллоҳ таоло Қуръони каримдан оятлар нозил этиб, хавф намози қандоқ ўқилишини баён қилди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошлиқ мусулмонлар ушбу ғазотдан қайтиб кетаётиб бир сердарахт водийда дам олгани тушдилар. Одамлар турли дарахтлар соясига тарқалиб кетдилар. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам бир дарахт соясига тушиб қиличларини дарахтга илиб қўйиб дам олдилар. Жобир розияллоҳу анҳу бу ҳақда қуйидагиларни айтади: «Бир оз ухлаб қолдик. Сўнгра бирданига Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизни чақириб қолдилар. Шошилиб борсак, ҳузурларида бир аъробий ўтирибди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ухлаб ётганимда манави қиличимни олволибди. Уйғонсам, бошимда қилич ялонғочлаб турибди ва менга: «Сени мендан ким қутқаради?» дейди, Аллоҳ, дедим. Ана, у ўтирибди», дедилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳалиги одамни авф этдилар.
