НАБИЙ ВА РАСУЛ ОРАСИДАГИ НОЗИК ФАРҚ
3 йил аввал 4407 siyrat.uz
Ҳозирда араб тилидан бошқа тилларда арабий «нубувват» ва «рисолат» сўзларининг ўрнига бир сўз «пайғамбарлик» сўзи ишлатиладиган бўлиб қолган. «Набий»ни ҳам «Пайғамбар» дейилаверади, «Расул»ни ҳам «Пайғамбар» дейилаверади. Эҳтимол, бу икки маъно бир-бирига ўта яқин бўлганидан шундоқ бўлгандир. Аслида Аллоҳ таоло Қуръони Каримга ихтиёр қилган араб тилидаги бу икки сўзнинг ўзига хос дақиқ маънолари бор.
«Нубувват» луғатда «наба» — «муҳим хабар бериш» ва «нубу» — «юқорилаш» маъноларини билдиради.
Нубувват Аллоҳ таолодан бўлган хабарнинг ваҳий йўли ила У Зот Ўзи бандалари ичидан танлаб олган шахсга етишидир.
Бинобарин, Набий Аллоҳдан муҳим хабар олган ва мартабаси юқори шахс бўлади.
«Рисолат» эса луғатда бир нарсани лутф ила юборишга ишлатилади. Арабларда бировга юборилган мактубни ҳам «рисола» дейилади. Биров томонидан юборилган элчига ҳам «расул» дейилади. Шундан келиб чиқиб, Аллоҳ таоло юборган муайян диний таълимотлар тўплами «рисолат» дейилади. Уни одамларга ўргатиш амр қилинган элчисини «Расул» дейилади.
Юқорида зикр этилган маънолардан «Набий» ва «Расул» орасида фарқ борлиги келиб чиқади. Бу фарқни уламоларимиз ўта дақиқ жойларигача ажратиб берганлар. Жумладан, «Шарҳи талхийси ақоиди таҳовия» номли китобда қуйидагиларни ўқиймиз.
Набий ва Расул орасидаги фарқ :
Набий ва Расул орасидаги фарқ ҳақида бир неча фикрлар зикр қилинган:
- Аллоҳ кимга осмондан хабар берса-ю, ўша хабарни бошқаларга етказишни амр қилса, ўша одам Набий ва Расулдир. Аммо бошқаларга етказишни амр қилмаса, у Набийдир, Расул эмас.
- Расул умумий бўлиб, фаришталардан ҳам, башардан ҳам бўлаверади. Аллоҳ таоло Қуръонда:
- Расул янги шариат билан келади. Набий янги шариат билан келмайди. Балки олдинги шариатга амал қилади ва ўзгаларни ҳам унга амал қилишга чақиради.
«Ҳадис ва ҳаёт» китоби асосида
Абдулазиз Мансурхўжа тайёрлади.
Аввалги мақола
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг 9 хотинлари бор дейилган...
Кейинги мақола
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шаклу шамойилларини ўрганишда “Шамоил” китобларини ўрни
Мавзуга оид мақолалар