Робиъул-аввал ойининг 14-куни
- Ҳижрий 3-йил, 14-рабиъул аввал куни (милодий 624-йил 3-сентябр) Каъб ибн Ашраф ўлдирилди (у она тарафдан яҳудий бўлиб, Бани Назир яҳудийлари бошлиқларидан бири эди. Ислом дини ва мусулмонларга адовати чексиз, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга озори кучли, у Зотга қарши уруш қилишга энг кўп чақирувчи ва фитначи бўлган).
- Ҳижрий 64-йил 14-робиъул-аввал куни Язид ибн Абдулмалик вафот этди.
Имом Байҳақий келтирган ривоятга кўра, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Суроқа ибн Моликка ҳижрат пайтида: «Агар сен Кисронинг икки билакузугини тақсанг, қандай бўлади»[1], дедилар. Форслар мағлубиятга учраб, салтанат қўлларидан кетгач, унинг билакузукларини Умар розияллоҳу анҳуга олиб боришди. У киши Расулуллоҳнинг ваъдаларини амалга ошириш ва айтганларини юзага чиқариш учун уларни Суроқа ибн Молик розияллоҳу анҳуга бердилар.
Имом Бухорий ва Муслим ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Даъвоси битта бўлган икки жамоа токи урушмагунча қиёмат қоим бўлмайди», дедилар. Сиффин жангида шу нарса бўлди. Сафвон ибн Амр айтади: «Шом аҳли олтмиш минг эди. Улардан йигирма минг киши ҳалок бўлди. Ироқ аҳли бир юз йигирма минг эди. Улардан қирқ минг киши ҳалок бўлди».
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга «Уни менга қўйиб беринг, тишини синдираман, токи қавми ичида хатиблик қила олмасин» дея мурожаат қилган Умар розияллоҳу анҳуга Суҳайл ибн Амр тўғрисида: «Қўявер. Эҳтимол, у сени хурсанд қиладиган мақомда турса, эй Умар»[2], деган эдилар. Худди айтганларидек бўлди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг вафот этганлари ҳақидаги хабар келганда Мадинада Абу Бакр Сиддиқ сабот билан қандай гапирган бўлсалар, Суҳайл ибн Амр Маккада худди шундай ваъз-насиҳатлари билан одамларга далда берди. У кишининг: «Муҳаммад кимнинг илоҳи бўлса, у ўлди, Аллоҳ эса барҳаёт, ўлмайдиган Зотдир» деган сўзлари ҳамманинг қалб кўзини очадиган, иймонини қувватлайдиган хитоб бўлган эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам суҳбатдошларининг дилидан ўтган сирларни, мунофиқларнинг фикрлари, бузуқ эътиқодлари, уларнинг мўминлар ҳақидаги бўлмағур гап-сўзларини хабар берар эдилар. Ҳатто айрим мунофиқлар бир-бирларига: «Жим бўл! Аллоҳга қасамки, гап етказадиган ҳеч ким бўлмаса, манави тошлар унга хабар беради», дейишарди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларини Лабид ибн Аъсом исмли яҳудий тароқ, соч толалари ва эркак хурмонинг гулчангига сеҳр қилиб, қилган сеҳрини Зирвон номли қудуққа ташланганини хабар бердилар[3]. Сеҳр айтилган жойда айтилгандек топилган.
Исро воқеасини ёлғонга чиқарганларида у зот Қурайш кофирларига Байтул мақдисни ўта аниқлик билан тасвирлаб бердилар. Қайтиб келаётган карвонларининг етиб келиш вақтию олдида кулранг туя бўлишигача хабар бердилар. Буларнинг барчаси айтганларидек бўлди.
У зот хабар берган воқеа-ҳодисалардан ҳали рўй бермаган, келажакда рўй берадиганлари бор. Белгилари юзага чиқаётганлари ҳам бор. Бунга қиёмат аломатлари ҳақидаги хабарларни мисол келтириш мумкин. Қайта тирилиш, маҳшаргоҳдаги ҳолатлар, жаннат ва жаҳаннам, аросат, амаллар тарозиси, сирот кўприги ва бошқа ғайбий масалаларга бағишланган алоҳида китоблар бор. Батафсил маълумот олиш учун уларга мурожаат қилиш лозим.
«Шамоилу мустафо» китобидан
