Ибн Исҳоқ: Менга Бани Ҳориса уруғидан бўлган Абу Лайло Абдуллоҳ ибн Саҳл ибн Абдураҳмон ибн Саҳл ал-Ансорий айтиб беришича, мўминлар онаси Оиша розияллоу анҳо Бани Ҳориса қўрғонида эди. Бу қўрғон Мадина қўрғонлари ичида энг мустаҳками эди. Саъднинг онаси ҳам Оиша розияллоҳу анҳо билан бирга эдилар. Оиша розияллоҳу анҳо деди: «Бу иш бизга ҳижоб фарз қилинишидан олдин бўлганди. Саъд бизнинг олдимиздан ўтди. У калталатилган совут кийиб олганди. Ундан билагининг ҳаммаси чиқиб турарди. У қўлидаги найзасини тортиб борар ва шундай дерди:
Бироз кут ва сен жангда қатнашасан,
Ажал вақти келганда, қўрқув йўқдир ўлимдан!»
Саъднинг онаси: «Аллоҳга қасамки, тўғри айтдинг, эй ўғлим! Сен орқада қолдинг», – деди. Оиша розияллоҳу анҳо: «Мен Саъднинг онасига: «Эй Саъднинг онаси, Саъднинг совути бироз узунроқ бўлганида яхши бўларди..», – дедим. Саъднинг онаси: «Мен унга ўқ келиб тегишидан қўрқяпман», – деди. Кейин Саъд ибн Муозга ўқ келиб тегди ва билагидаги томирини узиб юборди.
Менга Осим ибн Умар ибн Қатоданинг айтиб беришича, Саъдга теккан ўқни Бани Омир ибн Луай уруғидан бўлган Ҳиббон ибн Қайс ибн Ариқа отган эди. Ўқ унга текканда ибн Ариқа: «Мана сенга! Мен ибн Ариқаман», – деди. Шунда Саъд: «Аллоҳ сенинг юзингни дўзахда терлатсин!» – деди. Сўнг: «Эй Аллоҳим! Агар Қурайш билан бирор жанг қолдирган бўлсанг, мени ҳам ўша жангга тирик етказ. Зеро мен учун сенинг элчингга озор берган, уни ёлғончига чиқарган ва уни чиқариб юборган қавм билан жанг қилишдан кўра суюклироқ иш йўқ. Эй Аллоҳим! Биз билан улар ўртасида уруш тугаган бўлса, менга шаҳодат бер. Бани Қурайзанинг аҳволини кўриб, кўзим қувонгунча мени вафот эттирма», – деди.
Менга бир ишончли киши Абдуллоҳ ибн Каъб ибн Моликдан ривоят қилиб, айтиб берди. Каъб дер эди: «Ўша куни Саъдни Бани Махзумнинг иттифоқдоши Абу Усома ал-Жушамий жароҳатлаганди. Абу Усома бу ҳақда Икрима ибн Абу Жаҳлга шундай деб шеър айтган:
Эй Икрима, мени маломат қилганмидинг?
Мадина қўрғонида Холид сенга фидо деб.
Саъдга жароҳатни етказмадимми?
Тирсакдаги ўқ томирни кесмадимми?
Шу сабабли ўлди у, унга бўзлади
Шовқин билан қизлару бокиралар.
Сен уни ҳимоя қилдинг, у эса
Бардош билан одамларни тўплади.
Қайси бири тўғрилигини Аллоҳ билувчироқдир.
Ибн Ҳишом: Баъзиларнинг айтишларича, Саъдга ўқ узган киши Хафожа ибн Осим ибн Ҳиббондир.
