Робиъул-аввал ойининг 2-куни
Ҳижрий 897-йил 2-робиъул-аввал куни (милодий 1492-йил 2-январ) мусулмонларнинг охирги қалъаси бўлган Гранада (Ғарната) насронийлар қўлида яксон қилинди.Ҳижрий 1367-йил 2- робиъул-аввал куни (милодий 1948-йил 18-январ) Муҳаммад Маъмун Шановий Азҳар университети шайхи деб сайланди. У киши Азҳар университети шайхлари силсиласининг 32-вакили ҳисобланади.
Ибн Исҳоқ: менга Осим ибн Амр ибн Қатода, бани қурайзалик бир қариядан нақл қилиб деди: «Бани Қурайзанинг биродарлари Бани Ҳадалдан бўлган саъянинг ўғиллари Саълаба ва Усайд ҳамда Асад ибн Убайднинг Исломга киришлари қандай бўлганини биласанми? Улар аввалига мусулмонларга қарши ашаддий душман бўлиб, кейинчалик Исломни қабул қилдилар ва унда улуғ инсонларга айландилар». Мен: «Қасамки, бунинг қандай бўлганини билмайман», – дедим. У: «Шом яҳудийларидан Ибн ал-Ҳайябон исмли киши Ислом келишидан бир қанча йиллар аввал бизнинг диёримиз (Мадина)га кўчиб келди. Биз намозни ундан яхшироқ ўқийдиган кимсани кўрмагандик. У биз билан яшай бошлади. ёмғир ёғмай, қурғоқчилик бошланса, унга: «Эй Ибн ал-ҳайябон, ташқарига чиқиб, бизларга ёмғир сўраб бер», – дердик. У: «Йўқ, аввал садақа қилинглар», – дерди. Биз: «Қанча?» – деб сўрардик. У: «Бир соъ84 хурмо ёки икки мудд85арпа», – дерди. Унинг айтганича садақа қилардик ва у адиримиз тепасига чиқиб Аллоҳдан сув сўраб дуо қиларди. Қасамки, у ҳали жойидан жилмасдан туриб, осмонда булут кўринар ва ёмғир ёғар эди. Ибн ал-Ҳаййабон бу ишни бир неча марта қилган эди. У ўлим тўшагида ётиб қолганда яҳудийларни тўплаб: «Эй, яҳудийлар жамоаси, нима деб ўйлайсизлар, мени шароблар ватани бўлган Шом еридан очлик ва қурғоқчилик макони бўлган бу ерларга нима олиб келди?» – деди. Улар: «Буни ўзинг биласан», – дедилар. У: «Мен бу ерларга чиқиш вақти яқинлашиб қолган Пайғамбарни ахтариб келганман. Чунки бу шаҳар унинг ҳижратгоҳи бўлади. Мен уни кўриб, унга эргашсам, деган эдим. аммо ўлимим яқин қолганга ўхшайди. Эй, яҳудийлар, сизлар бошқалардан аввал унга иймон келтиринг. У ўзига қарши бўлганлар билан уруш қилиб, аёл ва болаларини асир олади, бу нарса сизларни унга иймон келтиришдан тўсиб қўйма-
син!» – деди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Пайғамбар бўлганларидан кейин Мадинага келдилар ва орада бир қанча урушлар бўлиб ўтди. У Зот Бани Қурайза яҳудийларини қамал қилиб турганларида, Саъянинг ўғиллари Саълаба ва Усайд ҳамда Асад ибн Убайдлар ёш ва навқирон эдилар. Улар: «Эй Бани Қурайза, Аллоҳга қасамки, сизларга Ибн ал-Ҳаййабон васият қилиб кетган Пайғамбар − шу», – дедилар. Бани қурайзаликлар эса: «Йўқ, бу − у эмас», – дедилар. Йигитлар: «Ҳ, қасамки, бу ўша Пайғамбар бўлиб, унда бизга айтилган барча сифатлар мавжуд», – деб Қалъадан пастга тушиб, Исломни қабул қилдилар ва жону моллари ҳамда оилаларини сақлаб қолдилар.
Ибн Исҳоқ: булар яҳудийлар ҳақида бизгача етиб келган маълумотлардир.
