22 жумадул аввал 1446
Қурайшнинг жангдан қайтиб кетишга ҳаракат қилиши

Ибн Исҳоқ: менга Абу Исҳоқ ибн Ясор ва бошқа аҳли илмлар ан­сорларнинг қарияларидан ривоят қилиб, дедилар: «Қавм ўрнашиб олгач, Умайр ибн Ваҳб ал-Жумаҳийни Муҳаммад саҳобалари сонини аниқлаб келинглар», – деб жўнатишди. У оти билан аскарлар атрофи­ни айланиб қайтди ва: «Уч юз атрофида ё озгина камроқ, ё кўпроқ. Бироқ мени бироз кутинглар, уларнинг пистирмаси борми ёки ма­дад кучи келмаяптими, билиб келаман», – деди. Сўнг водийга тушиб узоқларга бориб, ҳеч нарса кўрмай қайтиб келди ва уларга: «Ҳеч нар­са топмадим, лекин эй Қурайш жамоаси, шундай балони кўрдимки, аниқ ўлимни олиб келаётган туялар, шиддатли ўлим келтираётган қавм: уларда на ҳимоя, на бошпана бор, фақат қилич кўтариб ол­ганлар. Аллоҳга қасамки, улардан бир киши сизлардан бир кишини ўлдирмагунча ўлмайди. модомики, уларнинг сонича сизлардан ҳалок бўлар экан, бундан кейин яшашнинг қизиғи йўқ. Ўйлаб кўринг!» – деди.

Ҳаким ибн Ҳизом буни эшитгач, одамларни оралаб Утба ибн Ра­биъанинг олдига борди ва: «Эй Абулвалид! Сен Қурайшнинг катта­си ва саййидисан. Барча сенга итоат қилади. Замон тургунча сени яхшилик билан ёд этиб туришларини хоҳлайсанми?» – деди. Утба: «Нима экан у, эй Ҳаким?» – деб сўради. Ҳаким: «Одамларни қайтариб олиб кетгин-да, иттифоқдошинг Амр ибн Ҳадрамийнинг ишини ўз бўйнингга ол! (хунини ўзинг тўла)», – деди. Утба: «Сен гувоҳсан, худди шундай қиламан. ахир у менинг иттифоқдошим, товони ва йўқотган моли менинг зиммамда. Ҳанзалийянинг ўғли олдига бор (ибн Ҳишом: Ҳанзалийя Абу Жаҳлнинг онаси, у Бани Наҳшал ибн Дорим ибн Молик ибн Ҳанзала ибн Молик ибн Зайд Манот ибн та­мимлик Асмо бинт Махрамадир). Мен ўша Абу Жаҳлнигина кўндира олмаймиз, деб қўрқаман», – деди.

Сўнг Утба ибн Рабиъа туриб: «Эй Қурайш жамоаси! Аллоҳга қасамки, сизлар Муҳаммад ва унинг саҳобаларига йўлиқишингиз би­лан ҳеч нарсага эриша олмайсиз. Агар ҳужум қилсангиз, одамлар ё амакисининг ўғли, ё тоғасининг ўғли, ёки ўз оиласидан бирон киши­нинг ўлимига сабабчи бўлганлиги боис бир-бирларига тик қарай ол­майдилар. Қайтиб кетинглар-да, Муҳаммадни бошқа арабларга қўйиб беринглар. Бошқалар ундан ғолиб келса, сиз хоҳлагандек бўлади. Аксинча бўлса, сиз унинг тарафидан ҳеч қандай таънага қолмайсиз», – деди.

Ҳаким яна деди: «Кейин Абу Жаҳлнинг олдига бордим. У совути­ни ғилофидан чиқариб, тайёрлаётган эди. Мен унга: Эй Абул Ҳакам! Утба мени олдингга фалон-фалон гапни етказишим учун юборди», – деб, у айтган гапларни айтдим. У: «Аллоҳга қасамки, у Муҳаммад ва унинг саҳобаларини кўриб, қўрқиб кетибди. Йўқ! Аллоҳга қасамки, Аллоҳ биз билан Муҳаммад ўртасини очиқ қилмагунича қайтиб кет­маймиз. Утба бекорга айтмаган, чунки у Муҳаммад ва саҳобалари яксон қилинишини билади, уларнинг орасида эса унинг ўғли бор. Ўғлини ҳам ҳалок қилиб қўйишингиздан қўрқяпти», – деди. Сўнг Омир ибн Ҳадрамийга одам юбориб: «Мана бу иттифоқдошинг одам­лари билан қайтиб кетмоқчи. Қасос ўтидан кўзинг ёниб турибди. Тур, келишув ҳамда укангнинг ўлими ҳақида жар сол», – деди. Шунда Омир ибн Ҳадрамий: «Амр учун! Амр учун!» – деб қичқира бош­лади. Натижада уруш шижоати кучайиб, одамлар жунбушга келди. Кўзлаб турган ёмонликларини қилиш имкониятига эга бўлишди, энг асосийси у Утба чақираётган фикрни бузиб юборди».

Абу Жаҳлнинг «Қўрқиб кетди», деган сўзи Утбага етиб боргани­да у: «Ким қўрққанини тезда билиб олади: менми ёки уми?» – деди. Сўнг бошига кийиб олиш учун дубулға қидирди. Бошининг катта­лигидан аскарлар ичида унга сиғадиган дубулғани топа олмай бир матони бошига салла қилиб ўраб олди.

07:33 / 29.01.2013
Мақолалар
Мактуб: Расулуллоҳга дил изҳорим (иккинчи мақола)
Саййидим Расулуллоҳ, агар Сиз билан бир замонда яшаганимда, Сизга ваҳий нозил бўла бошлаб, Исломга даъват қилганингизда, мен Сизнинг даъватингизга қулоқ солиш ўрнига Абу Лаҳабга эргашиб кетганимда, С...
17:47 / 31-октабрь Батафсил...
Мақолалар
Мактуб: Расулуллоҳга дил изҳорим (биринчи мақола)
Сўзим аввалида айтсам: «Мен хатокор лойнинг шарафли ҳузурга гапиришга журъат қилганим учун ўтиниб кечирим сўрайман, узримни билдираман ва қўрқувдан ерга кириб кетар даражада хижолатдаман». Эй Ро...
23:11 / 22-октабрь Батафсил...
Мақолалар
Бағишлов
Ё Расулуллоҳ! Ҳозир сизнинг Ҳиро ғоридан тушиб келиб, ваҳий залворидан титраб турганингизни хаёлимга келтирдим. Қани энди, мен сизни шу ҳолатда бағримла иситсам эди! Ҳозир сизни Абу Толиб ноҳи...
23:57 / 02-октабрь Батафсил...
Мақолалар
Нима учун биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни яхши кўрамиз?
Нима учун биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга муҳаббат қўйиб, у кишини севамиз? Чунки, Аллоҳ бизларни  зулматдан нурга, залолатдан ҳидоятга шу Зот туфайли олиб чиққандир. Зотан, Расулулло...
15:45 / 28.07.2023 Батафсил...