Фузул шартномасида иштирок этишлари
Ўша пайтларда Зубайд қабиласидан бир киши Маккага сотгани нарса олиб келди. Унинг нарсасини Қурайшнинг зодагонларидан Осс ибн Воил сотиб олди. Аммо ҳақини бермади. Зубайдлик киши Қурайшнинг бошлиқларига бу ҳақда арз қилиб ёрдам сўради. Улар Осс ибн Воилдан ҳайиқиб мазлумга ёрдам беришдан бош тортдилар. Шунда зубайдлик киши, Макка аҳлининг йигитлиги ва муруввати борларидан ёрдам сўрайман, деб дод солди. Макка аҳлидан ўзини эр санаб, мурувватлиман деб юрганлари Абдуллоҳ ибн Жадъоннинг уйига тўпландилар. Уй эгаси улар учун таом тайёрлади. Таомдан кейин мажлис қуриб, аҳдлашиб Аллоҳнинг номи ила шартнома туздилар. Ҳаммамиз мазлумнинг ҳақини золимдан олиб бергунимизча, албатта, бир жон, бир тан бўламиз, дедилар. Бу иш фазилатли иш бўлгани учун қурайшликлар уни «фузул шартномаси» деб атадилар. Сўнгра шартномачилар Осс ибн Воилнинг олдига бориб мазлумнинг ҳақини олиб бердилар. Кейинчалик ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу шартномада иштирок этганларидан қувониб юрар эдилар. У Зот ҳадиси шарифларидан бирида қуйидагиларни айтганлар: «Мен Абдуллоҳ ибн Жадъоннинг уйида бир шартномага қатнашганман. Агар Исломда ҳам ўшандоқ шартномага даъват қилинсам, албатта, жавоб берар эдим». Ана шундоқ тарзда Аллоҳ таоло Ўзининг бўлажак пайғамбари ҳамма тарафдан етук бўлишини таъминлаб келди. У Зотнинг насаблари пок насаб бўлишини таъминлади. У Зотнинг жасадлари пок ва мукаммал жасад бўлишини таъминлади. У Зотнинг халқ қилинишлари бекаму кўст бўлишини таъминлади. У Зотнинг хулқлари бекаму кўст бўлишини таъминлади. Шу жойга келганда Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳамма тарафдан етукликларига оид баъзи ривоятларни батафсил ўрганиб чиқишимиз мақсадга мувофиқдир.
