Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Табук ғазотидан қайтгач, ҳаж қилишни истадилар ва шундай дедилар: «(Байтуллоҳни тавоф қилгани) мушриклар ҳам келишади, улар Каъбани яланғоч ҳолда тавоф қилишади, мен бу ҳолат тўхтамагунча ҳаж қилмайман». Кейин у Зот Абу Бакр билан Али розияллоҳу анҳумоларни ва яна бошқа саҳобаларни юборарканлар, уларга мушрикларни бу йилдан кейин ҳаж қилишдан қайтаришни ва уларга Исломга кириш учун тўрт ой муҳлат беришларини буюрдилар.
Имом Бухорий Мағозий китобида Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Абу Бакр розияллоху анҳуни бир жамоа саҳобаларга бошлиқ қилиб ҳажга юбордилар. У киши у ерга бориб, одамларга шундай эълон қилдилар: «Бу йилдан кейин мушрик ҳаж қилмайди, ҳеч ким Байтуллоҳни яланғоч тавоф қилмайди». Муҳаммад ибн Каъб Куразий ва яна бошқалар ривоят қилади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳижрий тўққизинчи йилдаги ҳаж мавсумига Абу Бакр розияллоҳу анхуни амир қилиб тайинладилар ва Али ибн Абу Толибни Бароат сурасидан ўттиз, қирқ оят билан юбордилар. Али розияллоҳу анҳу мазкур оятларни маҳаллий кишиларга ўз манзилларида турган ҳолларида тиловат қилиб бердилар ва уларга (тўрт ой) Зул-ҳижжа ойидан йигирма кун, Муҳаррам, Сафар, Рабиъул-аввал ва Рабиъус-сонийдан ўн кун муҳлат бериб, шундай дедилар: «Бу йилдан кейин бирор мушрик ҳаж қилмасин, Байтуллоҳни ҳеч ким яланғоч тавоф қилмасин». Имом Аҳмад Абу Ҳурайранинг ўғли Муҳриздан, Муҳриз отасидан ривоят қилади. Абу Ҳурайра айтди: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Али ибн Абу Толибни Макка аҳлига Бароат сураси билан жўнатган пайтда мен (Али) билан бирга эдим. Муҳриз: «(Ўшанда Макка аҳлига) нима деб нидо қилгансизлар?» деб сўради. Абу Ҳурайра жавоб берди: «Жаннатга фақат иймонли жон киради, Байтуллоҳни ҳеч ким яланғоч тавоф қилмасин, ким билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ўртасида аҳд-битим бўлса, унинг муддати тўрт ойдир. Ўша тўрт ой ўтгач, Аллоҳ таоло ҳам, Расули ҳам мушриклардан безордир. Бу йилимиздан кейин Байтуллоҳни бирон мушрик ҳаж қилмасин», деб нидо қилар эдик. Мен ҳам овозим бўғилиб қолгунча нидо қилган эдим». Аллоҳ таолонинг қуйидаги оятидан мурод ҳам шудир:«Ва (ушбу эълон) Аллоҳ ва Унинг Пайғамбари томонидан одамларга катта ҳаж кунида (яъни Курбон ҳайити кунида) Аллоҳ ва Унинг Пайғамбари мушриклардан безор эканлигини билдиришдир. Бас, (эй мушриклар,) агар тавба қилсангизлар, бу ўзингиз учун яхшироқдир. Агар юз ўгирсангизлар, у ҳолда билингизки, сизлар Аллоҳни ожиз қилувчи эмассиз. (Эй Муҳаммад алайҳиссалом,) кофир бўлган кимсаларга аламли азоб «хушхабар»ини етказинг! (Тавба сураси, 3-оят).
Ибратли нукталар
Аввалроқ билиб ўтганимиздек, ҳаж ибодати арабларга Иброҳим алайҳиссаломдан мерос бўлиб қолган. Замонлар ўтиши билан бу улуғ ибодатга жоҳилият кирликлари, ширкнинг ботилликлари аралашиб охир-оқибат тавҳид эътиқодига барпо бўлган ибодатлиги четда қолиб, ширкни ўзида акс эттирган манзарага айланиб қолган эди. Ибн Оиз айтади: Мусулмонлар билан мушриклар ҳам бирга ҳаж қилишар ва ибодат давомида уларни чалғитиш учун ўзларининг ширкка даъват қилувчи сўзларини айтишар эди. Яна улардан бир қанчалари эса Байтуллоҳни қип-яланғоч ҳолда тавоф қилишар ва бу ишлари билан Байтуллоҳга таъзим қиляпмиз - уни улуғлаяпмиз, деб ўйлашар эди. Улар шундай дейишар эди:«Мен Байтуллоҳни онадан қайта туғилгандек - эгнимда дунёнинг зулмлари аралашган бирон нарса бўлмаган ҳолда тавоф қиламан». Бу қабоҳат ҳижрий тўққизинчи йилнинг охирига қадар давом этди. Яъни Абу Бакр розияллоҳу анҳунинг қилган ҳажи ва мана шу ҳажда у киши билан бирга Али розияллоҳу анҳунинг мушрикларга етказган огоҳлантиришлари Масжидул-Ҳаромни ана шундай кирликлардан поклаш эълони бўлди. Қолаверса, Абу Бакр розияллоҳу анҳунинг қилган бу ҳажи мусулмонларга ҳаж ибодатининг қоидаларини, уни адо қилиш йўл-йўриқларини таълим бериш ҳамда ундан кейин бажарилган Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бошчиликларидаги ҳажжатул-ислом - ҳажжатул-вадоънинг кириш қисми бўлди.
