«Албатта, Биз сенга очиқ ойдин фатҳни бердик»

حَدَّثَنَا مَحْمُودُ بْنُ غَيْلانَ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو دَاوُدَ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ قُرَّةَ، قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ اللهِ بْنَ مُغَفَّلٍ، يَقُولُ: رَأَيْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم، عَلَى نَاقَتِهِ يَوْمَ الْفَتْحِ، وَهُوَ يَقْرَأُ: إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُبِينًا لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ، قَالَ: فَقَرَأَ وَرَجَّعَ،

قَالَ: وَقَالَ مُعَاوِيَةُ بْنُ قُرَّةَ: لَوْلا أَنْ يَجْتَمِعَ النَّاسُ عَلَيَّ لأَخَذْتُ لَكُمْ فِي ذَلِكَ الصَّوْتِ أَوْ قَالَ: اللَّحْنِ 

Абдуллоҳ ибн Муғаффал розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллaллоҳу алайҳи васалламни фатҳ кунида туялари устида кўрдим. У зот «Албатта, Биз сенга очиқ ойдин фатҳни бердик. Аллоҳ сенинг аввал ўтган гуноҳларингни ва кейингиларини мағфират этиши учун» оятини ўқиб куйладилар».

Муовия ибн Қурра айтади: «Агар одамлар атрофимда йиғилишмаганда ўша товушни қилиб берардим [ёки ўша оҳангни]».

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا نُوحُ بْنُ قَيْسٍ الْحُدَّانِيُّ، عَنْ حُسَامِ بْنِ مِصَكٍّ، عَنْ قَتَادَةَ، قَالَ: مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِيًّا إِلَّا حَسَنَ الْوَجْهِ، حَسَنَ الصَّوْتِ، وَكَانَ نَبِيُّكُمْ صلى الله عليه وسلم حَسَنَ الْوَجْهِ، حَسَنَ الصَّوْتِ، وَكَانَ لا يُرَجِّعُ 

Қатода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Аллоҳ таоло қай пайғамбарни юборган бўлса, уни чиройли юзли ва чиройли товушли қилди. Сизнинг пайғамбарингиз чиройли юзли ва гўзал товушли эдилар ва асло куйламасдилар».

Шарҳ: Ҳабибимиз соллaллоҳу алайҳи васаллам башариятнинг энг афзали эдилар. У зот хулқ жиҳатидан ҳам, хилқат жиҳатидан ҳам башариятнинг энг афзали бўлганлар. Анас розияллоҳу анҳу у зотни васфлаганда «Ойдан ҳам чиройли эдилар», деган. Рубайя бинти Муаввиз розияллоҳу анҳодан бир тобеин «Эй онажон, менга Расулуллоҳ соллaллоҳу алайҳи васалламни васфлаб беринг», деганда, Рубайя розияллоҳу анҳо: «Қуёшни нур сочиб чиқаётганини кўрганмисан? Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам мана шундай эдилар», деган.

Шу ўринда бир савол туғилади: Юсуф алайҳиссалом чиройли бўлганми ёки Расулуллоҳ соллaллоҳу алайҳи васалламми? Албатта, Расулуллоҳ соллaллоҳу алайҳи васаллам чиройли бўлганлар. Пайғамбаримиз соллaллоҳу алайҳи васаллам меърож кечасини айта туриб «Юсуфни кўрдим, унга чиройнинг ярми берилган экан», деганлар. Олимлар ушбу ҳадиснинг шарҳида: «Юсуф алайҳиссаломга пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломга берилган чиройнинг ярми берилган», дейишган. Бу фикрни қуйидаги ҳадис ҳам қўллаб қувватлайди:

«Анас розияллоҳу анҳу айтади: «Аллоҳ қайси пайғамбарни юборган бўлса, чиройли юзли ва гўзал товушли қилиб юборди. Набийингиз соллоллоҳу алайҳи васаллам пайғамбарларнинг энг чиройли ва товуши энг гўзали эдилар»[1].

Шунинг учун онамиз Оиша розияллоҳу анҳодан: «Аёллар Юсуф алайҳиссаломни кўрганда маҳлиё бўлганилан қўллари кесишди. Агар улар Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васалламни кўрганида, маҳлиё бўлганидан юракларини кесган бўларди», деган нақл бор.

Мулло Али Қори раҳматуллоҳи алайҳ ўзларининг «Мирқотул мафотиҳ» китобида шундай ёзади: «Мутааххир ҳофиз олимлардан баъзилари, шулар жумласидан сўзи эътиборга олинадиган шайларимиз: «Набий соллоллоҳу алайҳи васаллам Юсуф алайҳиссаломдан чиройли бўлганлар. Лекин Аллоҳ таоло саҳобалардан бу кўркни яширган. Зеро, Аллоҳ уларга бу гўзалликни кўрсатганида, улар буни кўтаролмасди. Аллоҳ Юсуф алайҳиссаломнинг чиройини эса одамлар кўзидан яширмади», дейишган».

Яна бир ўринли савол: Агар Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи васаллам Юсуф алайҳиссаломдан чиройли  бўлсалар, нима учун Юсуф алайҳиссалом аёллар кўрганда, чиройига маҳлиё бўлиб қўлларини кесиб юборишди-ю, пайғамбаримизда бундай ҳолат кузатилмаган.

Бунинг жавоби қуйдагича: Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи васалламни башарият ичида энг кўрками ва энг чиройлиси қилди. Бунга шубҳа йўқ. Шу билан бирга, у кишига берган жамолни жалол (ҳайбат, салобат, виқор) сифати билан беркитди. Шунинг учун бирорта саҳобий у зотга узоқ тикилиб қаролмаган. Умар розияллоҳу анҳу: «Расулуллоҳ соллaллоҳу алайҳи васалламнинг юзлари ойдан ҳам ёрқинроқ эди. биз у зотнинг юзларига узоқ тикилиб туролмасдик», деган. 

«Шамоил Муҳаммадий» китобидан

  Абдулазиз Усмон таржимаси