Робиъул-аввал ойининг 25-куни
- Ҳижрий 13-йил 25-робиъул-аввал куни (милодий 634-йил 30-май) мусулмонлар Шомнинг Бусро шаҳрини Холид ибн Валид қўмондонлигида фатҳ қилдилар ва бу Ислом тарихидаги Шомга бўлган биринчи фатҳ ҳисобланади.
- Ҳижрий 306-йил 25-робиъул-аввал куни (милодий 918-йил 5-сентябр) Шофеъий мазҳабининг катта фақиҳи Аҳмад ибн Умар ибн Сурайж вафот этди. У зот Шофеъий мазҳабини тарқалишида ўзининг катта ҳисссасини қўшган олимлардан бири ҳисобланади.
- Ҳижрий 1329-йил 25-робиъул-аввал куни (милодий 1911-йил 5-апрел) шайх Муҳаммад Мутавалли Шаъровий таваллуд топди. Бу зот 20-аср Ислом оламининг кўзга кўринган забардаст олимларидан бўлган.
Араб тилида феъл تفعيل бобида келганда кўпинча бир ишнинг қайта-қайта, кўп марта қилинганини ифодалайди. Масалан: قَطَعَ кесди, قَطَّعَ кўп кесди, қиймалади, (كَسَرَ) синдирди, (كَسَّرَ) кўп синдирди, чил-чил қилди, حَمِدَ мақтади, حَمَّدَ қайта-қайта, тўхтовсиз мақтади. Шунда حَمَّدَфеълидан ясалган مُحَمَّد исми тўхтовсиз мақталувчи, тинимсиз мадҳ этилувчи, доимо шарафланувчи маъносини англатади.
Дарҳақиқат, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шаънларига мақтов ўша замонлардан бери тинмай ёғилиб турибди – исмлари қиёматгача азону иқоматларда эълон қилинади, азондан кейин, намозлар ичида, суҳбат-маърузаларда, дуоларда ҳақларига салавотлар айтилади. Шунингдек, миллионлаб инсонлар фарзандларига шараф билан у Зотнинг исмларини қўядилар. Тадқиқотлар ҳам бугунги кунда энг кўп тарқалган исм «Муҳаммад» исми эканини кўрсатмоқда.
Шайх Муҳаммад Сулаймон Мансурфурий «Раҳматун лил оламийн» номли китобларининг 1- қисмида шундай ёзадилар: «Муҳаммад» исми мақтов, мадҳ ва шараф маъноларини англатувчи «ҳамд» сўзидан олинган. Агар бир кишининг мақташга лойиқ фазилати бўлса, унга «Маҳмуд» сўзи ишлатилади. Агар у киши мақтовга муносиб барча яхши сифатларга, гўзал хулқ-одобларга ва бутун инсоний фазилатларга эга бўлса«, бундай инсон «Муҳаммад»дир.
Мақтов Пайғамбаримизни ҳар томондан чулғаган: исмлари – Муҳаммад, Аҳмад, шафоат қиладиган мақомларининг номи – «Маҳмуд» (яъни мақтовли), Қиёмат кунидаги байроқларининг номи –«Ливоул ҳамд» (яъни мақтов байроғи), умматлари эса, «ҳаммодун» (яъни ҳамду санони кўп айтувчилар)дир.[1]
Аллоҳга чексиз ҳамду санолар ва тўхтовсиз мақталадиган Пайғамбаримизга салавоту саломлар бўлсин. Омийн!
[1] Шайх Муҳаммад Сулаймон Мансурфурий, “Раҳматун лил оламийн”, 1-китоб.
