Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим «Аллоҳдан ва охират кунидан умидвор бўлганлар учун ва Аллоҳни кўп зикр қилганлар учун Расулуллоҳда гўзал ўрнак бор эди», деб марҳамат қилган Аллоҳга ҳамду санолар бўлсин! Ўзининг гўзал хулқи билан жамиятни, инсониятни ислоҳ қилган намунали хулқ соҳиби ҳабибимиз Муҳаммад алайҳиссаломга Аллоҳнинг салоту саломлари бўлсин! Ҳар бир мўмин, ҳар бир уммат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг гўзал хулқ ва одобларини ўрганиб, у Зотга эргашиши лозим. Зеро барча муаммоларнининг ечими фақат ва фақат Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларига амал қилиш билангина бўлади. Аллоҳнинг марҳамати билан Устоз Анвар Аҳмад жаноблари Абу Шайх Исбаҳонийнинг  «Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқ ва одоблари» номли китобларининг таржимасига киришдилар. Ўзбекистон мусулмонлари баҳраманд бўлишлар учун сайтимизда ушбу китобдан парчалар бериб борамиз. Аллоҳ барчаларимизга Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг гўзал хулқлари ила одобланишни насиб айласин!

«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқ ва одоблари»

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг ахлоқ-одоб ва сийратлари: 1 Ҳадис:

 عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ الله عنه قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَليْهِ وَسَلَّمَ أَحْسَنَ النَّاسِ خُلُقًا

(رواه البخاري ومسلم وأحمد والترمذي).

1. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллалоҳу алайҳи васаллам хулқ жиҳатидан инсонларнинг энг яхшиси эдилар». 2 Ҳадис:

 عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: مَا كَانَ أَحَدٌ أَحْسَنَ خُلُقًا مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مَا دَعَاهُ أَحَدٌ مِنْ أَصْحَابِهِ وَلَا مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ إِلَّا قَالَ: لَبَّيْكَ، فَلِذَلِكَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: {وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ} [القلم: 4]. (رواه أبو نعيم في دلائل النبوة)

2. Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Ҳеч бир киши хулқда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан яхшироқ эмас эди. Асҳобларидан ёки аҳли байтларидан бирортаси чақиргудек бўлса, фақатгина «лаббай», деб жавоб берар эдилар. Шунинг учун ҳам Аллоҳ азза ва жалла: «Ва албатта, сен улкан хулқдасан», (Қалам сураси, 4 оят)ини нозил қилди», деб марҳамат қилган. 3 Ҳадис:

 عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ، قَالَ: قَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: يَا لَبَّيْكَ. (رواه أبو نعيم في دلائل النبوة).

3. Абу Жаъфардан ривоят қилинади: «Бир киши: «Эй Расулуллоҳ», деди. У зот: «Ҳа, лаббай», деб марҳамат қилдилар». 4 Ҳадис:

أَنَّ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ قَالَ: «إِنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كُنَّا إِذَا جَلَسْنَا إِلَيْهِ إِنْ أَخَذْنَا بِحَدِيثٍ فِي ذِكْرِ الْآخِرَةِ أَخَذَ مَعَنَا، وَإِنْ أَخَذْنَا فِي ذِكْرِ الدُّنْيَا أَخَذَ مَعَنَا، وَإِنْ أَخَذْنَا فِي ذِكْرِ الطَّعَامِ وَالشَّرَابِ أَخَذَ مَعَنَا، فَكُلُّ هَذَا أُحَدِّثُكُمْ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ. وَبِإِسْنَادِهِ قَالَ: قُلْنَا لِزَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ: أَخْبِرْنَا عَنْ أَخْلَاقِ رَسُول اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ؟ فَقَالَ: عَنْ أَيِّ أَخْلَاقِهِ أُخْبِرُكُمْ؟ كُنْتُ جَارَهُ، فَإِذَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ الْوَحْي بَعَثَ إِلَيَّ فَأَكْتُبُهُ، وَكُنَّا إِذَا ذَكَرْنَا الدُّنْيَا ذَكَرَهَا مَعَنَا - فَذَكَرَ مِثْلَهُ. (رواه أبو نعيم في دلائل النبوة والطبراني والترمذي بإسناد آخر في الشمائل).

4. Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам (ҳузурларида) ўтирган вақтимизда охиратни эслаб гапга киришсак, биз билан киришиб кетар эдилар. Агар дунёни эслаб гапга киришсак ҳам, биз билан киришиб кетар эдилар. Агар овқат ва ичимликни эсласак, биз билан киришиб кетар эдилар. Буларнинг барчаси Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳақларида айтиб берадиганларим. Яна ўша санад билан келтирилади: Зайд ибн Собитга: «Бизга Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқлари ҳақида хабар беринг», дедик. Зайд ибн Собит: «Қайси хулқлари ҳақида хабар берай?–деб сўз бошлади, – мен у Зотнинг қўшнилари эдим. У Зотга ваҳий нозил бўлганда менга (одам) юборар эдилар, мен уни ёзиб олар эдим. Дунёни зикр қилган вақтимизда биз билан бирга зикр қилар эдилар»,  деди. 5 Ҳадис:

 عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ، قَالَ: قُلْتُ لَهُ: أَكُنْتَ تُجَالِسُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ؟ قَالَ: نَعَمْ، كَانَ طَوِيلَ الصَّمْتِ، وَكَانَ أَصْحَابُهُ يَتَنَاشَدُونَ الشِّعْرَ عِنْدَهُ، وَيَذْكُرُونَ أَشْيَاءَ مِنْ أَمْرِ الْجَاهِلِيَّةِ وَيَضْحَكُونَ، فَيَبْتَسِمُ مَعَهُمْ إِذَا ضَحِكُوا. (رواه البيهقي في دلائل النبوة)

5. Жобир ибн Самурадан ривоят қилинади: Жобирга: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга ўтирганмисиз?» десам, у: «Ҳа, узоқ сукут сақловчи эдилар. Саҳобалари у Зотнинг ҳузурларида шеър ўқир, жоҳилият ишларидан баъзи нарсаларни зикр қилиб кулишар, у Зот эса улар кулишганида табассум қилиб қўяр эдилар», дедилар. Таржимон: Анвар Аҳмад.